استیمولاتور/ تحریک الکتریکی در فیزیوتراپی

چرا از استیمولاتور استفاده میشود

تحریک الکتریکی در فیزیوتراپی به دلایل مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد. از جمله کاربردهای آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• انتقال دارو برای کاهش التهاب
• تقویت عضلات ضعیف یا دچار اختلال عملکرد
• کاهش درد یا گرفتگی عضلات

همچنین اگر با درد، اسپاسم عضلانی، التهاب یا ضعف عضلانی مواجه هستید، این روش میتواند به شما کمک کند.

برخی از شرایط پزشکی که با استفاده از استیمولاتور درمان می‌شوند عبارت‌اند از:

• • کمردرد
  • درد پس از جراحی
  • ضعف عضلانی یا اختلال در کنترل حرکتی
  • تاندونیت (التهاب تاندون)
  • بورسیت (التهاب کیسه‌های مفصلی)

همچنین از E-stim برای کمک به درمان زخم‌های مزمن و مقاوم به درمان نیز استفاده می‌شود. در این موارد، فیزیوتراپیستی که در زمینه مراقبت از زخم تخصص دارد، این نوع درمان را برای شما ارائه خواهد داد.

در برخی از مراکز فیزیوتراپی در ایران، از دستگاه NMES برای کمک به بیمارانی که پس از جراحی رباط صلیبی (ACL) دچار ضعف عضله چهارسر ران شده‌اند استفاده می‌شود. در این روش، فیزیوتراپیست با قرار دادن الکترودها روی عضله‌ی مورد نظر، به تقویت تدریجی آن کمک می‌کند تا بیمار بتواند سریع‌تر به وضعیت حرکتی طبیعی بازگردد. استفاده از تحریک الکتریکی در این شرایط، به جلوگیری از تحلیل رفتن عضله و بهبود عملکرد حرکتی کمک قابل توجهی می‌کند.

نحوه‌ی کار با دستگاه استیمولاتور

اگر فیزیوتراپیست شما تصمیم بگیرد از استیمولاتور در روند توان‌بخشی‌تان استفاده کند، پیش از شروع، باید مراحل انجام این روش را برایتان توضیح دهد. همچنین، لازم است درباره فواید مورد انتظار و خطرات احتمالی آن با شما صحبت شود. روال معمول استفاده از تحریک الکتریکی معمولاً به شکل زیر است:

1. فیزیوتراپیست، الکترودهایی را روی ناحیه‌ای از بدن که نیاز به درمان دارد قرار می‌دهد. این الکترودها از طریق سیم به دستگاه استیمولاتور متصل می‌شوند.
2. در طول درمان، احساس سوزن‌سوزن یا گزگز خفیفی خواهید داشت که آسیبی ندارد.
3. این احساس به‌تدریج افزایش می‌یابد تا زمانی که شدت آن قوی اما همچنان قابل‌تحمل و راحت باشد.
4. اگر تحریک الکتریکی برای کاهش اسپاسم عضلانی یا تسکین درد استفاده شود، شما در حین درمان در حالت استراحت باقی خواهید ماند.
5. اما اگر هدف از درمان، تقویت عضلات یا بهبود عملکرد آن‌ها باشد، ممکن است از شما خواسته شود همزمان با عملکرد دستگاه، عضله‌ی مورد نظر را منقبض کرده یا فشار دهید.

انواع استیمولاتور

تحریک الکتریکی عصبی-عضلانی از طریق پوست (TENS)

تحریک الکتریکی عصبی-عضلانی از طریق پوست یک درمان فیزیوتراپی است که برای مدیریت دردهای کوتاه‌مدت و بلندمدت مورد استفاده قرار می‌گیرد. فیزیوتراپیست شما از TENS برای کاهش درد شما با قرار دادن الکترودها روی نواحی دردناک بدن استفاده می‌کند. شدت جریان الکتریکی تنظیم می‌شود تا سیگنال‌های درد که از بدن شما به مغز می‌روند، مسدود شوند.

آیونتوفرزیس

آیونتوفرزیس نوعی استیمولاتور است که برای انتقال داروها به بدن شما در طول فیزیوتراپی استفاده می‌شود. استیمولاتور داروهای مختلف را از طریق پوست به داخل بدن شما منتقل می‌کند. فیزیوتراپیست شما احتمالاً از داروهایی برای کاهش التهاب یا اسپاسم عضلانی استفاده خواهد کرد. داروهای آیونتوفرزیس همچنین می‌توانند برای تجزیه رسوبات کلسیم که در شرایطی مانند تاندونیت کلسیمی شانه به وجود می‌آید، به کار روند. داروهای مختلف برای دستیابی به اهداف مختلف با استفاده از آیونتوفرزیس مورد استفاده قرار می‌گیرند.

استیمولاتور عصبی-عضلانی (NMES)

تحریک الکتریکی عصبی-عضلانی از جریان الکتریکی برای ایجاد انقباض در یک عضله یا گروهی از عضلات استفاده می‌کند. با قرار دادن الکترودها در نقاط مختلف پوست، فیزیوتراپیست می‌تواند فیبرهای عضلانی مناسب را فعال کند. انقباض عضله از طریق استیمولاتور به بهبود عملکرد انقباض عضله آسیب‌دیده کمک می‌کند. فیزیوتراپیست می‌تواند تنظیمات جریان را تغییر دهد تا انقباض عضله به‌صورت قوی یا ملایم انجام شود. علاوه بر افزایش عملکرد عضله، انقباض عضله همچنین باعث بهبود جریان خون در ناحیه می‌شود که به ترمیم آسیب کمک می‌کند. NMES همچنین می‌تواند برای کاهش اسپاسم‌های عضلانی استفاده شود، چرا که با خسته کردن عضله‌ای که دچار اسپاسم شده، به آن امکان استراحت و آرامش می‌دهد.

استیمولاتور روسی

تحریک الکتریکی روسی نوعی تحریک الکتریکی است که مشابه با NMES عمل می‌کند و به بهبود انقباض عضلات کمک می‌کند. تفاوت آن با NMES در استفاده از موج‌واره متفاوتی است که ممکن است برای شما راحت‌تر و قابل‌تحمل‌تر باشد.

جریان مداخله‌ای (IFC)

جریان مداخله‌ای معمولاً توسط فیزیوتراپیست‌ها برای کاهش درد، تسکین اسپاسم‌های عضلانی یا بهبود جریان خون به عضلات و بافت‌های مختلف استفاده می‌شود. این روش اغلب برای درمان کمردرد به‌کار می‌رود. جریان مداخله‌ای معمولاً از چهار الکترود به‌صورت الگوی ضربدری استفاده می‌کند. این باعث می‌شود که جریان‌های الکتریکی بین الکترودها با یکدیگر “مداخله” کنند و این امکان را برای فیزیوتراپیست فراهم می‌کند که از جریان با شدت بالاتر استفاده کند در حالی که همچنان حداکثر راحتی برای شما حفظ می‌شود.

جریان گالوانی با ولتاژ بالا (HVGC)

تحریک گالوانی با ولتاژ بالا از برق با ولتاژ بالا و فرکانس پایین برای نفوذ به عمق بافت‌ها استفاده می‌کند. این روش برای تسکین درد، بهبود جریان خون، کاهش اسپاسم عضلانی و بهبود حرکت مفاصل کاربرد دارد.

چه کسانی نباید از استیمولاتور استفاده کنند

در برخی شرایط خاص، استفاده از تحریک الکتریکی توصیه نمی‌شود و ممکن است خطرناک باشد. اگر یکی از موارد زیر را دارید، باید از این روش درمانی خودداری شود:

• تغییر در حس بافت (کاهش یا افزایش غیرطبیعی حس)
• اختلال در وضعیت ذهنی یا کاهش هوشیاری
• وجود دستگاه الکتریکی کاشته‌شده در بدن (مانند ضربان‌ساز قلب یا محرک‌های الکتریکی ضددرد)، زیرا استیمولاتور می‌تواند در عملکرد این دستگاه‌ها اختلال ایجاد کند
• وجود بافت سرطانی یا مشکوک به بدخیمی
• زخم‌های بسیار مرطوب، نواحی آسیب‌دیده نزدیک به چشم‌ها، سینوس کاروتید، جلوی گردن یا روی اندام‌های تناسلی

پیش از آغاز درمان با تحریک الکتریکی، لازم است فیزیوتراپیست به دقت وضعیت پزشکی شما را ارزیابی کند تا از ایمنی و اثربخشی این روش اطمینان حاصل شود.

همچنین طبق گفته‌ی سایت verywellhealth باید از دستگاه استیمولاتور بپرهیزید اگر؛

– You are pregnant, or there’s a chance you might be pregnant, TENS may not be recommended early in pregnancy

You have epilepsy or a heart problem-

-You have an overactive bladder

ترجمه:

• باردار هستید یا احتمال بارداری وجود دارد. استفاده از TENS در اوایل بارداری معمولاً توصیه نمی‌شود.
• به صرع یا مشکلات قلبی مبتلا هستید.
• دچار مثانه‌ی بیش‌فعال (Overactive Bladder) هستید.

جدول خلاصه‌ی تاثیر تنظیمات استیمولاتور بر انقباض عضله

سوالات متداول درباره استیمولاتور فیزیوتراپی

۱. استیمولاتور در فیزیوتراپی چه کاربردی داره؟
برای کاهش درد، تقویت عضلات، بهبود جریان خون و تسریع ترمیم بافت‌ها استفاده میشه.

۲. آیا استفاده از استیمولاتور بی‌خطره؟
بله، اگر زیر نظر فیزیوتراپیست استفاده بشه. اما در موارد خاص مثل بارداری، وجود ضربان‌ساز قلب یا صرع، باید با احتیاط عمل کرد.

۳. در حین درمان با استیمولاتور چه حسی دارم؟
معمولاً احساس سوزن‌سوزن یا گزگز ملایم ایجاد میشه، که نباید دردناک باشه.

۴. آیا دستگاه استیمولاتور برای استفاده در خانه هم وجود داره؟
بله، مدل‌های خانگی در بازار موجوده؛ اما حتماً باید با مشاوره متخصص تهیه و استفاده بشه.

جمع بندی

تحریک الکتریکی یا استفاده از استیمولاتور، یکی از روش‌های مؤثر و علمی در روند درمان فیزیوتراپی است که می‌تواند در کاهش درد، تقویت عضلات و تسریع روند بهبود بسیار کمک‌کننده باشد. البته استفاده از این روش باید حتماً زیر نظر متخصص و با تجهیزات استاندارد انجام شود.

 اگر به دنبال خرید دستگاه‌های فیزیوتراپی خانگی یا تخصصی هستید، یا نیاز به مشاوره در مورد انتخاب بهترین گزینه دارید:

همین حالا به فروشگاه مداطب سر بزنید و با کارشناسان ما مشورت کنید.