CPM در فیزیوتراپی چیست

CPM فیزیوتراپی، نوعی روش است که در آن از دستگاه‌های خاصی برای حرکت دادن مفاصل بدون نیاز به تلاش بیمار استفاده میشود. این دستگاه‌ها با استفاده از یک موتور، مفصل را به صورت مداوم و در زوایا و سرعت حرکت مشخصی که توسط فیزیوتراپیست تعین شده، به حرکت درمی‌آورند. دستگاه‌های CPM بیشتر برای مفاصل زانو به کار میروند اما مدل‌هایی برای مفاصل دیگر مانند لگن، شانه و آرنج نیز وجود دارند.

CPM مخفف چیست

CPM  مخفف Continuous Passive Motion، به معنای حرکت غیرفعال مداوم است. این به معنی حرکت مفاصل به جهت تقویت آن است و علت غیرفعال بودن آن نیز عدم دخالت بیمار در اعمال نیرو برای این امر میباشد.

در چه مواردی از این دستگاه استفاده می شود

• استفاده از دستگاه سی پی ام، بیشتر پس از جراحی مفاصل انجام میشود تا به بازیابی دامنه حرکتی طبیعی مفصل (ROM) کمک کرده و از عوارض مانند خشکی مفصل جلوگیری شود. این روش به ویژه پس از جراحی تعویض مفصل زانو یا ترمیم غضروف زانو توصیه میشود. همچنین در برخی از جراحی‌ها یا آسیب های ارتوپدی کودکان نیز از دستگاه برای حفظ دامنه حرکتی مفاصل لگن و زانو استفاده شده است.

• این دستگاه معمولا در مراحل ابتدایی پس از عمل جراحی همراه با جلسات فیزیوتراپی مورد استفاده قرار میگیرد تا بهترین نتایج حاصل شود. استفاده از آن به خوبی توسط بیمار تحمل میشود و تداخلی با زخم های باز، مراقبت های پرستاری یا فیکساتورهای خارجی ایجاد نمیکند.

• همچنین دستگاه حرکت دهنده مفصل برای پیشگیری از ایجاد ترومبوز (لخته خونی) پس از جراحی کامل تعویض مفصل زانو نیز توصیه شده است؛ هرچند شواهد علمی در این زمینه محدود و حاصل از تعداد کمی مطالعه هستند.
• دستگاه‌های CPM ممکن است پس از جراحی مفصل لگن نیز تجویز شوند.

طبق گفته‌ی سایت healthline :

 A 2017 study found that use of CPM after arthroscopic surgery to correct hip impingement was associated with improved hip flexion post-surgery.

ترجمه: یک مطالعه در سال ۲۰۱۷ نشان داد که استفاده از این دستگاه پس از جراحی آرتروسکوپی برای اصلاح گیر افتادگی مفاصل لگن، باعث بهبود خم شدن مفصل لگن در دوره پس از عمل شده است.

• همچنین پزشک شما ممکن است در مواردی به شما توصیه انجام CPM پس از جراحی شانه را کند.
• فیزیوتراپی و دستگاه CPM دو روش درمانی رایج پس از جراحی آرنج هستند. با این حال، شواهد فعلی نشان میدهد که استفاده از دستگاه CPM ممکن است ضروری نباشد و در بسیاری از موارد اثربخشی قابل توجهی نداشته باشد.
• این دستگاه ها ممکن است در درمان کمردرد مزمن و غیراختصاصی مؤثر باشند. منظور از غیراختصاصی یعنی درد ناشی از بیماری یا مشکل خاصی نیست و علت دقیقی برای آن شناسایی نشده است.

تجربه انسانی: 

خانم احمدی، بیمار ۵۸ ساله که جراحی زانو داشته، می‌گوید: دستگاه سی‌پی‌ام در روزهای اول بعد از عمل کمک کرد بدون احساس فشار زیاد، دامنه حرکتم رو بازیابی کنم.

نحوه استفاده از دستگاه CPM

پیش از شروع هر اقدامی، با پزشک خود مشورت کنید تا مطمئن شوید که استفاده از دستگاه CPM برای وضعیت شما مناسب است، و درباره روش‌های درمانی جایگزین نیز اطلاعات کسب کنید. تحقیقات اخیر نشان داده‌اند که این دستگاه در همه شرایط مؤثر نیست.

بهترین راهنمایی برای استفاده صحیح از دستگاه را پزشک شما و همچنین دفترچه راهنمای همراه دستگاه ارائه می‌دهند. در بیشتر موارد، این دستگاه در حالت خوابیده روی تخت یا سطحی راحت استفاده می‌شود. معمولاً دستگاه دارای کنترل از راه دور است که به شما اجازه می‌دهد محدوده خم و باز شدن مفصل و همچنین سرعت حرکت را تنظیم کنید. با استفاده از این کنترل، می‌توانید دستگاه را روشن یا خاموش نمایید. دستگاه دارای بندها و پیچ‌هایی است که به شما کمک می‌کند آن را متناسب با طول بازو یا پای خود تنظیم کنید. پزشک یا فیزیوتراپیست می‌تواند نحوه صحیح تنظیم دستگاه را به شما آموزش دهد.

موارد احتیاط در استفاده از دستگاهCPM

برخی پزشکان هنوز استفاده از این دستگاه را توصیه می‌کنند، اما مطالعات جدید اثربخشی آن را زیر سوال برده‌اند.
انجمن فیزیوتراپی آمریکا پیشنهاد می‌کند که پس از جراحی زانو، مگر در شرایطی که امکان انجام فیزیوتراپی وجود نداشته باشد، از دستگاه استفاده نشود. به گفته APTA، مزایای محدود این دستگاه در مقابل هزینه‌های بالا و خطرات ناشی از بی‌تحرکی طولانی‌مدت در بستر قابل توجیه نیست. در یک مطالعه در سال ۲۰۱۷ مشخص شد که افراد مبتلا به چاقی، نتایج مطلوب کمتری در مقایسه با افراد بدون اضافه‌وزن از دستگاه CPM دریافت کردند. در صورتی که هنگام استفاده از دستگاه احساس درد، ناراحتی یا حساسیت داشتید، استفاده را متوقف کرده و با پزشک خود تماس بگیرید.

سوالات متداول

چه زمانی باید از دستگاه CPM استفاده کرد؟

استفاده از دستگاه CPM بیشتر پس از جراحی مفاصل انجام می‌شود تا به بازیابی دامنه حرکتی طبیعی مفصل کمک کرده و از عوارض مانند خشکی مفصل جلوگیری کند. این دستگاه مخصوصاً پس از جراحی تعویض مفصل زانو یا ترمیم غضروف زانو توصیه می‌شود.

دستگاه CPM چگونه کار می‌کند؟

دستگاه CPM با استفاده از یک موتور مفصل را به صورت مداوم و در زوایا و سرعت‌های مشخص حرکت می‌دهد. این دستگاه به‌طور معمول برای مفاصل زانو، لگن، شانه و آرنج استفاده می‌شود.

آیا استفاده از دستگاه CPM دردناک است؟

به طور معمول، استفاده از دستگاه CPM بدون درد است و بیمار معمولاً مشکلی با آن ندارد. این دستگاه می‌تواند بدون تداخل با زخم‌های باز یا فیکساتورهای خارجی عمل کند.

چند جلسه باید از دستگاه CPM استفاده کرد؟

تعداد جلسات استفاده از دستگاه CPM بستگی به نوع و شدت جراحی شما دارد. به طور معمول، پس از جراحی مفصل لگن، از این دستگاه به مدت ۴ هفته و روزانه ۴ ساعت استفاده می‌شود.

جمع بندی نهایی

دستگاه‌های CPM در گذشته به‌طور گسترده‌ای پس از جراحی مفصل زانو، لگن، شانه و آرنج مورد استفاده قرار می‌گرفتند تا از خشکی مفصل جلوگیری کرده و دامنه حرکتی را افزایش دهند. اما در سال‌های اخیر، جامعه علمی نسبت به اثربخشی واقعی این دستگاه‌ها دچار تردید شده و بسیاری از پزشکان دیگر استفاده از آن‌ها را پس از جراحی توصیه نمی‌کنند. اگر مطمئن نیستید که استفاده از دستگاه CPM پس از جراحی برای شما مفید است یا نه، حتماً با پزشک یا فیزیوتراپیست خود مشورت کنید و در صورتی که ارائه دهنده‌ی خدمات فیزیوتراپی هستید و برای تکمیل سازی مرکز خود نیاز به دستگاه‌ها و تجهیزات پزشکی از جمله دستگاه‌های CPM دارید، حتما از سایت مداطب دیدن فرمایید و با کارشناسان ما در تماس باشید.