سانتریفیوژ آزمایشگاهی چیست؟ راهنمای جامع خرید و کاربر

سانتریفیوژ آزمایشگاهی چیست؟ (تعریف کاربردی، نه فقط تئوریک)

سانتریفیوژ آزمایشگاهی دستگاهی‌ست که با استفاده از نیروی گریز از مرکز، ذرات مختلف موجود در مایعات را از هم جدا می‌کند.

برای درک بهتر، تصور کنید که در یک آزمایش خون، لازم است گلبول‌های قرمز، پلاسما و پلاکت‌ها از هم تفکیک شوند. این کار با دستگاه سانتریفیوژ طی چند دقیقه انجام می‌شود. در واقع، این دستگاه “نظم‌ دهنده‌ی مولکول‌ها”ست.

مثال واقعی: در آزمایشگاه یک درمانگاه در غرب تهران، تکنسین‌ها با یک دستگاه رومیزی ساده اما دقیق، در روز بیش از ۵۰ نمونه خون را برای جداسازی پلاسما آماده می‌کنند — بدون سانتریفیوژ، این حجم از خدمات ممکن نبود.

اجزای اصلی سانتریفیوژ آزمایشگاهی

نکته مهم : برخی از سانتریفیوژهای قدیمی موجود در مراکز دولتی یا دانشگاهی فاقد سیستم کنترل دیجیتال هستند، و اپراتورها باید با دقت بیشتری زمان و سرعت را مدیریت کنند.

انواع سانتریفیوژ آزمایشگاهی (با کاربردهای رایج در ایران)

در جدول زیر، رایج‌ترین انواع سانتریفیوژ آزمایشگاهی را به همراه کاربردهایشان آورده‌ایم:

کاربردهای سانتریفیوژ در آزمایشگاه‌های ایران

1. جداسازی پلاسما از خون

2. تهیه نمونه ادرار برای بررسی رسوب

3. فرآوری PRP (پلاسمای غنی از پلاکت) در کلینیک‌های زیبایی

4. تهیه نمونه DNA و RNA در آزمایشگاه‌های ژنتیک

5. استفاده در صنایع داروسازی برای فرمولاسیون

نکته تجربی: در یکی از کلینیک‌های پوست و مو در مشهد، از سانتریفیوژ برای تهیه PRP در درمان ریزش مو استفاده می‌شود. به‌دلیل استفاده مکرر، دستگاه نیاز به کالیبراسیون ماهانه دارد.

تفاوت سانتریفیوژهای موجود در بازار: مقایسه عملی

هنگام خرید دستگاه سانتریفیوژ به چه نکاتی دقت کنیم؟

•  ظرفیت دستگاه (چند تیوب همزمان؟)
•  نوع روتور (زاویه‌دار یا افقی؟)
•  وجود یا نبود سیستم خنک‌کننده
•  گارانتی و خدمات پس از فروش
•  قابلیت تنظیم دقیق دور (RPM) و زمان
•  میزان نویز و لرزش

تجربه بومی: در خرید برای یک آزمایشگاه خصوصی در شیراز، مشتری دستگاهی را انتخاب کرد که فقط ۳ ماه گارانتی داشت و پس از ۶ ماه موتور آن سوخت. بعدها فهمیدند که دور موتور در مدل انتخاب‌شده بیشتر از نیازشان بوده.

جمع‌بندی: چطور انتخاب آگاهانه‌تری داشته باشیم؟

حالا که با مفهوم، کاربرد، انواع و معیارهای انتخاب سانتریفیوژ آشنا شدید، به‌راحتی می‌توانید دستگاه مناسب خود را انتخاب کنید. اگر هنوز مردد هستید، بهتر است با متخصص تجهیزات آزمایشگاهی مشورت کنید یا به‌دنبال مقایسه‌های دقیق بین برندهای بازار باشید.

سوالات متداول

۱. آیا برای یک مطب معمولی هم سانتریفیوژ لازم است؟
بله، حتی در مطب‌های عمومی هم برای انجام آزمایش‌های ساده مثل CBC یا تهیه پلاسما نیاز به یک سانتریفیوژ رومیزی وجود دارد. این مدل‌ها جمع‌وجور، مقرون‌به‌صرفه و برای حجم کم نمونه مناسب هستند.

۲. سانتریفیوژ یخچال‌دار دقیقاً به چه دردی می‌خورد؟
برای نمونه‌هایی مثل DNA، RNA یا برخی از نمونه‌های زیستی که به دما حساس هستند، سانتریفیوژ یخچال‌دار لازم است. این مدل با حفظ دمای مناسب حین چرخش، از تخریب نمونه‌ها جلوگیری می‌کند.

۳. برندهای ایرانی سانتریفیوژ ارزش خرید دارند؟
اگر به دنبال قیمت مناسب، دسترسی راحت به قطعات یدکی و خدمات پس از فروش باشید، بله. البته باید دقت کنید که دقت چرخش و امکانات مدل انتخابی با نیاز آزمایشگاه شما هم‌خوانی داشته باشد.

۴. سانتریفیوژ چه زمانی نیاز به کالیبراسیون دارد؟
در استفاده‌های مکرر (مثلاً در کلینیک‌های PRP یا آزمایشگاه‌های پرتردد)، بهتر است دستگاه هر یک تا دو ماه یک‌بار کالیبره شود تا دقت عملکرد حفظ شود. نادیده گرفتن این موضوع می‌تواند دقت آزمایش‌ها را کاهش دهد.

 نیاز به راهنمایی بیشتر دارید؟

اگر برای آزمایشگاه یا کلینیک خود به دنبال انتخاب مطمئن و مقرون‌به‌صرفه هستید، تیم مداطب آماده مشاوره تخصصی رایگان است.
همین حالا تماس بگیرید یا در واتساپ پیام دهید تا مناسب‌ترین گزینه را با بودجه و نیازتان معرفی کنیم.