تاریخچه ویلچر

میلیون ها نفر در سراسر جهان از ویلچر استفاده می کنند. این دستگاه یک ابزار اساسی برای افزایش استقلال و تحرک بشمار میرود. ویلچر یکی از شناخته شده ترین وسایل حرکتی است، به حدی که در نماد بین المللی دسترسی به تصویر کشیده شده است. این نماد نشان دهنده دسترسی برای افراد دارای معلولیت است. ظاهر و کاربرد ویلچرها در طول زمان تغییر کرده است.

طبق گفته ی سایت sciencemuseum:

The history of the wheelchair shows us how technological advancements have been driven by the changing demands, circumstances and ingenuity of wheelchair riders throughout time.

تاریخچه ویلچر بازتابی است از اینکه چگونه نیازها، شرایط زندگی، و خلاقیت کاربران آن در گذر زمان به پیشرفت های فناورانه جان بخشیده و مسیر تحول این ابزار حیاتی را هموار کرده است.

نماد بین المللی دسترسی

اولین ویلچرها

اگرچه بطور دقیق مشخص نیست چه چیزی می تواند به عنوان اولین ویلچر در نظر گرفته شود. اما کتیبه های سنگی از چین و یونان باستان نشان می دهند که مبلمان های چرخدار از قرن ششم میلادی برای جابجایی افراد استفاده می شدند.

در اروپای قرون وسطی، افراد دارای محدودیت حرکتی با استفاده از فرغون جابجا می شدند. فرغون ها در قرن ۱۲۰۰ میلادی به اروپا معرفی شدند و برای حمل مواد ساختمانی و کشاورزی مورد استفاده قرار می گرفتند. در عین حال، این وسیله برای جابه‌جایی افراد دارای محدودیت حرکتی نیز به کار گرفته می شد و به آن ها این امکان را می داد تا صدقه جمع آوری کنند، به زیارت بروند و در زندگی اجتماعی مشارکت داشته باشند.

طبق گفته سایت sciencemuseum :

One of the best documented early examples of the wheelchair was made for Phillip II of Spain (1527-1598) in 1595. In the later years of his life, Phillip II lived with severe gout which made it difficult for him to walk. The wheelchair that was created for him was, as you would expect, fit for a king. It had an elaborate design with plush upholstery, arm and leg rests, and four small wheels that meant that he needed to be pushed around by a servant. Phillip II’s affluence enabled him to benefit from the best assistive technologies of his time. Such luxury mobility aids would not have been available for less wealthy people. 

یکی از بهترین نمونه های مستند اولیه از ویلچر در سال ۱۵۹۵ برای فیلیپ دوم اسپانیا ساخته شد. فیلیپ دوم در سال های پایانی زندگی خود به نقرس شدید مبتلا بود که راه رفتن را برای او دشوار کرده بود. ویلچری که برای او طراحی شده بود، همانطور که انتظار میرفت، مناسب یک پادشاه بود. این ویلچر طراحی پیچیده ای داشت و شامل روکش های نرم، جایگاهی برای دست و پا و چهار چرخ کوچک بود و نیاز بود تا توسط یک خدمتکار هل داده شود. ثروت فیلیپ دوم به این امکان را داد تا از بهترین فناوری های زمان خود بهره ببرد. چنین وسایل حرکتی لوکسی برای افراد کم درآمد در دسترس نبود.

ویلچر خودران

در حالی که ویلچرهای اولیه زندگی افراد دارای معلولیت را بهبود بخشیدند. اما بصورت مستقل قابل استفاده نبودند.اولین ویلچر خودران در سال ۱۶۵۵ در نونبرگ آلمان توسط یک ساعت ساز پاراپلژیک به نام استفان فارفلر اختراع شد.

فارکلر که در کودکی دچار شکستگی کمر شده بود از ناحیه کمر به پایین فلج شده بود او در سن تنها ۲۲ سالگی با استفاده از دانش مکانیکی خود به عنوان یک ساعت ساز یک صندلی چرخدار طراحی کرد که به او اجازه می‌داد به طور مستقل حرکت کند این وسیله بر اساس یک شاسی سه چرخه طراحی شده بود و با چرخاندن دسته‌هایی که به چرخ جلویی متصل بودند و از طریق یک سیستم میلنگ و چرخ دنده کار می کرد.

استفاده از ویلچرهای مکانیکی از قرن هفدهم به بعد افزایش یافت. طراحی مدرن تری از ویلچر خودران توسط مخترع جان جوزف مرلین معرفی شد. طراحی مرلین از چرخ دنده‌ها و میل لنگ‌ها برای حرکت کاربران استفاده می‌کرد. این طراحی به قدری محبوب بود که تقریباً تا یک قرن پس از مرگ مرلین ویلچرها به نام صندلی‌های مرلین شناخته می‌شدند.

در قرن نوزدهم این ویلچرها به طور گسترده در کاتالوگ‌های تجهیزات پزشکی معرفی شدند و برای بیمارانی که از نقرس و سایر بیماری‌هایی که بر  تحرک تاثیر می‌گذاشت، رنج می‌بردند، تبلیغ می‌شد.

اصولی که فارفلر و مرلین در طراحی‌های خود به کار بردند، سال‌ها بعد نیز در ویلچرهایی که اکنون در مجموعه موزه علوم به نمایش گذاشته شده‌اند، قابل مشاهده است. برای مثال ویلچری که بین سال‌های ۱۹۱۰ و ۱۹۲۰ ساخته شده، دارای سه چرخه اصلی است و با استفاده از زنجیر و دو دسته هندلی که در دو طرف کاربر قرار دارد ،به حرکت در می‌آید.

این طراحی هوشمندانه نشان دهنده پیشرفت بزرگ در استقلال و سهولت حرکت برای کاربران ویلچر در آن دوران است.

شهر بث در قرن هجدهم و ویلچر

از نیمه دوم قرن هجدهم، تحولات مهمی در طراحی ویلچر در شهر بث، واقع در جنوب غربی انگلستان رخ داد. بث به خاطر آب‌های معدنی درمانی خود شهرت داشت و تعداد زیادی از چشمه‌های آب گرم و روش‌های درمانی موجود در این شهر، آن را به مقصدی محبوب برای افراد دارای معلولیت و بیماری‌های مختلف از سراسر بریتانیا و اروپا تبدیل کرده بود.

برای پاسخ به نیازهای مسافران بیمار، سالمند و معلول که در بث رفت و آمد می‌کردند، چندین مدل ویلچر طراحی شد و برای اجاره در دسترس قرار گرفت. اولین صندلی بث در سال ۱۷۵۰ ساخته شد، اما محبوب‌ترین طراحی در سال ۱۷۸۳ توسط جان داوسون ایجاد شد. مدل داوسون دارای دو چرخ بود که توسط یک محور زیر صندلی پشتیبانی می‌شد و یک چرخ کوچک و قابل چرخش در جلوی محل استراحت پا قرار داشت.

با اینکه صندلی بث به کمک میله بلند و منحنی متصل به چرخ جلویی توسط کاربر قابل هدایت بود، اما همچنان نیاز به کسی داشت که آن را هل دهد. محبوبیت صندلی بث به سرعت آن را جایگزین صندلی سدان (یک جعبه بسته با صندلی که توسط دو نفر حمل می شد. )کرد و به عنوان وسیله‌ای برای جابجایی افراد معلول ثروتمند در سراسر بریتانیا مورد استفاده قرار گرفت. حتی ملکه ویکتوریا نیز در سال ۱۸۹۳ از این صندلی استفاده کرد.

• مشاهده و خرید انواع بالابر بیمار

تاثیر جنگ ها بر استفاده از ویلچر

اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم شاهد تعداد قابل توجهی از درگیری‌های نظامی بود. میلیون ها سرباز در جنگ‌ها شرکت کردند و بسیاری از آنان دچار آسیب‌های جبران ناپذیری شدند. پیشرفت‌های پزشکی باعث افزایش نرخ بقا برای سربازان مجروح شد. برای مثال، در حالی که آسیب نخاعی در دوران جنگ جهانی اول تقریباً همیشه به دلیل عفونت‌های کشنده منجر به مرگ می شد، معرفی آنتی بیوتیک‌ها در دهه ۱۹۴۰ نرخ بقا در این نوع آسیب‌ها را تا پایان جنگ جهانی دوم به ۸۰ تا ۹۰ درصد افزایش داد.

پس از جنگ‌های جهانی، صدها هزار کهنه سرباز با معلولیت‌هایی که تحرک آنها را محدود می‌کرد، به خانه بازگشتند. به همین دلیل ویلچرها به شکلی گسترده‌تر در جامعه رایج شدند و به عنوان یکی از ابزارهای مهم در زندگی افراد معلول شناخته شدند.

تغییرات در طراحی ویلچر

در آن زمان ویلچرها معمولاً از موادی مانند چوب و آهن ساخته می‌شدند. این ویلچرها سنگین بودند و استفاده از آنها برای کاربران دشوار بود، همچنین هل دادن آنها برای همراهان کار آسانی نبود. بسیاری از ویلچرها توانایی حرکت در زمین‌های متنوع را نداشتند و مهم‌تر از همه، حمل و نقل آنها بسیار سخت بود.

با افزایش تعداد افرادی که از ویلچر استفاده می‌کردند، طراحی این وسیله نیز تغییر کرد تا نیازها و تجربه‌های کاربران را در نظر بگیرد. ویلچرهای مورد آزمایش قرار گرفتند که از مواد سبک‌تر ساخته شده بودند، حرکت دادن آنها آسان‌تر بود و حمل و نقلشان نیز راحت‌تر انجام می‌شد. این تغییرات نه تنها زندگی کاربران را بهبود بخشید بلکه راه را برای طراحی‌های نوآورانه‌تر در آینده هموار کرد.

ویلچر مدل ۸؛ انقلابی در طراحی و استفاده

ویلچر مدل ۸ بر پایه طراحی تاشو جنینگز و اورست ساخته شده است. این طراحی ساده و کم هزینه بود و امکان تولید انبوه آن را فراهم می کرد.از دهه ۱۹۵۰ به بعد این ویلچر به طور گسترده در بیمارستان‌های NHS، خانه‌های سالمندان و موسسات خصوصی در بریتانیا مورد استفاده قرار گرفت. تا سال ۱۹۶۱ بیش از ۶۰ درصد از ویلچرهایی که توسط NHS تجویز می شدند، از مدل ۸ بودند.

مدل ۸ دارای حلقه‌های فشاری روی چرخ‌ها است که به کاربران اجازه می‌دهد ویلچر را به صورت مستقل حرکت دهند. همچنین دستگیره‌هایی برای هدایت توسط دیگران دارد. در میان چرخ‌ها یک قاب ضربدری قرار گرفته که امکان تا شدن ویلچر را  زمانی که مورد استفاده نیست، فراهم می‌کند؛ این در حالی است که هنگام استفاده، همچنان محکم و پایدار باقی می‌ماند.

• مشاهده و خرید انواع کالسکه سی پی

برخلاف طراحی‌های قبلی ویلچر تاشو، قاب  ضربدری در مدل  ۸  به ویلچر اجازه می دهد اجازه می‌دهد که به صورت عرضی از پهلو تا شود، نه از بالا به پایین. این ویژگی باعث می‌شود که چرخ‌های بزرگتر روی قاب باقی بمانند، در حالی که در طراحی‌های قدیمی‌تر برای تا کردن ویلچر، چرخ ها باید جدا می شدند. این نوآوری، راحتی و کارایی بیشتری را برای کاربران به همراه داشت و تحولی بزرگ در طراحی ویلچرها ایجاد کرد.

تطبیق ویلچرها برای ورزش های تطبیقی

در دهه ۱۹۴۰ کاربران ویلچر با محدودیت‌های حرکتی، به ویژه کهنه سربازان جوانی که در جنگ جهانی دوم دچار معلولیت شده بودند، به بازی‌های ورزشی به عنوان بخشی از فرایند توانبخشی و برای سرگرمی روی آوردند. در ابتدا از ویلچرهای پزشکی برای این نوع منظور استفاده می‌شد. اما در دهه‌های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ ورزشکاران ویلچر شروع نوآوری، طراحی و تغییر ویلچرها کردند تا به طور خاص برای استفاده ورزشی مناسب شوند.

• مشاهده و خرید انواع صندلی انتقال بیمار

برای مثال ورزشکاران دسته‌های پشتی ویلچر های خود را برداشتند، که این تغییر باعث سبک‌تر شدن ویلچرها شد. این اقدام نوعی بیانیه استقلال برای کاربران ویلچر بود، زیرا به این معنا بود که دیگر کسی نمی‌تواند ویلچر آن ها را هل دهد. چرخ ها نیز تغییر یافتند تا سرعت و قابلیت مانور بیشتری داشته باشند.

طبق گفته سایت paralympicheritage:

Interpreting technological development as an extension of the competition inherent to wheelchair-based sports makes a lot of sense. Like in any sport, athletes wanted to perform to their best capabilities, and subsequently developed new techniques, training methods and specialised equipment to achieve this. Early modifications to wheelchairs were therefore greatly motivated by these competitive desires

معنی: تفسیر پشرفت های فناورانه به عنوان گسترشی از رقابت های ذاتی ورزش های مبتنی بر ویلچر، کاملا منطقی به نظر می رسد. همانند هر ورزشی، ورزشکاران می خواستند بهترین عملکرد خود را ارائه دهند و به همین دلیل، تکنیک ها، روش های تمرینی و تجهیزات تخصصی جدیدی را توسعه دادند تا به این هدف دست یابند . بنابراین، تغییرات اولیه در طراحی ویلچرها تا حد زیادی تخت تاثیر این انگیره های رقابتی شکل گرفت.

ویلچرهای اختصاصی برای ورزش‌های مختلف طراحی شدند جیم مارتینسون کهنه سربازی که در جنگ ویتنام آسیب دیده بود در سال‌های ۱۹۹۳ تا ۱۹۹۵ ویلچر ورزشی سبک وزنی به نام shadow racer را برای مسابقات پیست و جاده طراحی کرد. همچنین ویلچر اسکی shadow mono-ski که توسط شرکت Quickie برای sunrise medical ltd ساخته شد ، برای ورزش اسکی طراحی شده بود.

این نوآوری ها نشان دهنده تلاش ورزشکاران برای ارتقای استقلال و عملکرد در عرصه ورزشی های تطبیقی بود و راه را برای پیشرفت های بیشتر در این زمینه هموار کرد.

ورود برق به دنیای ویلچر

طی سال‌ها طراحی ویلچرها بهبودهای زیادی را برای افزایش قابلیت استفاده تجربه کرده است. با این حال ،بسیاری از افراد دارای معلولیت که از نظر تحرک بالاتنه نیز محدود هستند، استفاده از ویلچرهای دستی را دشوار می یابند و به همین دلیل ویلچر برقی را انتخاب می کنند.

• مطالعه معرفی بهترین ویلچر برقی

ویلچر برقی با باتری کار می‌کند و با استفاده از کنترلر یا جوی استیک  هدایت می‌شود این فناوری به کاربران امکان می‌دهد بدون نیاز به چرخاندن دستی چرخ‌ها یا استفاده از هندل، ویلچر خود را به حرکت در آورد.

در دهه ،۱۹۵۰ کهنه سربازی از جنگ جهانی دوم به نام جان کانسل کمپینی را برای بهبود مراقبت از افراد دارای کوادری پلژی ( فلج چهار اندام ) آغاز کرد. کانسل با شورای ملی تحقیقات کانادا تماس گرفت و این تلاش ها توجه مهندسی به نام جورج کلاین را جلب کرد.

کلاین با همکاری شورای ملی تحقیقات و فعالان حوزه معلولیت، اولین ویلچر برقی را توسعه داد. ابتدا این ویلچرها در کانادا به کهنه سربازان توزیع شد و پروتوتایپ آن با حق ثبت آزاد عرضه شد. این اقدام امکان تولید انبوه این فناوری جدید را در سراسر جهان فراهم کرد.